Poetsen
Niet iedereen houdt ervan: iets dat oud is weer als nieuw maken. Verstandige mensen beginnen er niet aan, ze berusten in veroudering en zorgen er alleen voor dat de voorwerpen om hen heen niet roesten of verrotten. Maar je hebt dus ook die andere soort, de mensen die geen koper, chroom of staal kunnen zien of ze halen de poetsdoek tevoorschijn. Wat poetsmiddel op de doek, inwrijven, uitwrijven en dan voltrekt zich een wonder: glans, schittering! Als nieuw!
Iets wat oud en vuil is weer als nieuw maken kan op veel manieren. Heb je een heel smerig of vervuild object - of het nu een grasmaaier, een plastic zijschild van een brommer of vervuilde gasbranders zijn: leg ze een nacht in een Biotex-sopje en ze komen er schoon en glanzend weer uit-je moet het een keer hebben meegemaakt om het te geloven. Is het object niet van zijn plaats te krijgen-ingebrande vlekken op een gasstel bijvoorbeeld-drenk dan stukjes wc-papier in een biotex-oplossing en leg ze op de te reinigen plaats.
Hebben we te maken met blank metaal - bestek, een aluminium kapje, het chromen frame van een huizenstoel, een vulpen - en zitten daar vlekken of aanslag op, dan is een poetsmiddel de geëigende weg. Een poetsmiddel bestaat uit een vloeistof waarin het polijstmiddel is opgenomen. Het polijstmiddel wordt meestal gevormd door zeer kleine, harde korrels, meestal een oxide, bijvoorbeeld siliciumoxide. Door het wrijven slijpen de korrels de dunne film van aanslag van het metaal af, en als je doorgaat ook nog eens een heel dun laagje van het metaal. De vloeistof waarin de korreltjes zweven - schudden voor gebruik - bevat meestal een sterk reinigings- of ontvettingsmiddel. De lichte ammoniakgeur van bijvoorbeeld Brasso getuigt daarvan.
Voor de meeste metalen bestaat een speciaal poetsmiddel. Dat heeft te maken met de korrelgrootte-puur zilver is zacht en je wilt er zo weinig mogelijk van afhalen. Voor goud en zilver bestaan speciale middelen, ook speciale doekjes, er zijn zelfs handschoenen te koop waarmee je kunt poetsen. Vraag het aan de juwelier. Brasso is een breed toepasbaar middel voor koper, messing en andere niet te harde metalen. je kunt er ook heel goed een oude bakelieten radio mee oppoetsen.
Aluminium is tot een diepglanzend oppervlak te poetsen met het wondermiddel Belgom - verkrijgbaar in sommige autozaken of via internet. Voor chroom zijn ook speciale reinigers, meestal in een tube. Tamelijk universeel is de bekende Commandant-cleaner. Het is een kledderige pasta die in een soort verfblik over de toonbank gaat. De slijpende werking wordt met nummers aangegeven. Commandant 3 is een soort vloeibaar schuurpapier, met nr. 4 kun je een oude laklaag weer nieuw maken en nr. 5 is een heel fijn polijstmiddel. Het poetsen gaat het beste met een vochtige dot ouderwetse poetskatoen en voor het uitpoetsen gaat er niets boven een flanellen lap. Tegenwoordig zijn er voor een luttel bedrag ook elektrische poetsmachines te koop, gebruik daarvoor wel de speciale poetsmiddelen, anders zit je binnen een mum van tijd door de lak heen. De diepste glans ontstaat door daarna nog een dun laagje was aan te brengen.
Wie gekrast aluminium of roestvrij staal tot spiegelglans wil brengen kan het beste eerst schuren met waterproof schuurpapier totdat een egaal mat oppervlak ontstaat. Ga door met fijn schuurpapier en polijstpapier.
Voor de finishing touch gaat er niets boven een lappenschijf: een groot aantal lapjes die tot een dikke schijf aan elkaar zijn gestikt. De schijf wordt met een passende pen in een boormachine gezet. Laat de zijkant van de schijf even tegen een stuk polijstvet draaien en zet hem dan op het te polijsten metaal. Uitpoetsen en je kunt je haar kammen in dat zo-even nog wit uitgeslagen bromfietsmotortje.
WARNA OOSTERBAAN (in NRC-Handelsblad dd 1 juni 2002)