Aanwijzingen voor het op een eenvoudige wijze installeren van een 12 Volts-accu als energie-bron in de caravan.
De meeste caravans, ondanks dat ze eigenlijk op 230V aangewezen zijn om volledig van het boordsysteem gebruik te kunnen maken, hebben vaak ook een 12V gedeelte dat onderweg gebruikt wordt als caravan op de auto is aangesloten. Enkele lampjes en b.v. het elektrische waterpompje werken dan gewoon.
Als de caravan is afgekoppeld is er een 230V aansluiting nodig. Middels een omvormer, die de 230V omzet in 12 V gelijkspanning worden dan de 12V-verbruikers (lampjes, pompje) van stroom voorzien.
Het komt wel eens voor dat er op de camping (tijdelijk) geen 230V beschikbaar is.
Voor caravans die eigenlijk op de stroompaal zijn aangewezen voor de energie-voorziening is dat dan een probleem.
Vaak wordt er dan middels een losse accu en wat draden een tijdelijke voorziening getroffen, anderen hebben speciaal daarvoor een accu en stekkermateriaal bij zich om, bijvoorbeeld via de caravanstekker, het ‘probleem’ op te lossen.
Een van de mogelijke manieren wordt hieronder omschreven en voorziet in een zeer simpele maar veilige manier van installeren. De kosten zijn minimaal en de ingreep in het elektriciteitssysteem van de caravan is minimaal.
Koop bij een goede automaterialenzaak een wisselschakelaar die geschikt is voor 12 volt en een stroom van een aantal ampères (vijf tot tien ampere moet voldoende zijn voor een paar lampjes en eventueel een waterpompje). Koop ook een zweefzekeringhouder, bij voorkeur een die geschikt is voor autozekeringen. Deze schakelaar en waarschijnlijk ook de zweefzekeringhouder zijn voorzien van aansluitpunten waarop stekkers passen van een soort die veel in de auto-techniek worden gebruikt. Koop die dan meteen (als je ze al niet hebt) van het type dat geheel geïsoleerd is. Het gebruik van die knijpstekkers is veel eenvoudiger dan alles te gaan solderen en vervolgens weer te gaan isoleren. Op die manier is het risico van kortsluiting het kleinst. En misschien is het ook handig om meteen accuklemmen te kopen met behulp waarvan de bekabeling op de accu kan worden aangesloten.
Een wisselschakelaar zoals ik bedoel, heeft drie aansluitpootjes. (In de schema-tekening hieronder is de betreffende schakelaar min of meer natuurgetrouw getekend.)
Afhankelijk van de stand van de knop worden twee van de aansluitpootjes om beurten verbonden met het derde pootje (noem dit even het "doorvoerpootje"), dat meestal het middelste van de drie is.
Laat desnoods bij de aankoop meteen even uitleggen hoe dat precies zit. Het hier beschrijven klinkt veel ingewikkelder dan het in werkelijkheid is........... Ik ga er even van uit dat de omvormer in de caravan een gelijkstroom levert van ongeveer 12 volt. D.w.z. dat er een plus en een min draad vanuit de omvormer naar de lampjes/pomp (Verbruikers 12 V) voert. Zoek uit welke de plusdraad is.
Let op: draadkleuren zeggen niets. (De in het schema toegepaste kleuren zijn er voor de duidelijkheid)
Doe nu het volgende.
Knip de plusdraad die uit de omvormer komt en naar de lampjes/waterpomp voert op een geschikt punt door.
Je hebt dus nu twee draadeinden. Sluit de draad die uit de omvormer komt aan op de schakelaar, maar niet op het "doorvoerpootje" !
Op deze manier wordt hij, afhankelijk van de schakelaarstand wel of niet doorverbonden met het "doorvoerpootje". Verbindt dit "doorvoerpootje" met het draadeind dat naar de lampjes/pomp voert.
De draad die zojuist werd doorgeknipt wordt nu dus, in een van de twee standen van de schakelaar, weer gewoon doorverbonden en alles werkt weer normaal.
Zet je de schakelaar om, dan werken de lampjes/pomp niet meer.
Er is nu nog een aansluitpunt op de schakelaar over.
Aan dat punt wordt, met daartussenin de zweefzekeringhouder, de plus van de accu aangesloten.
Doe dat met een nieuw stukje kabel, waarvan de koperen kern minstens net zo dik is als van de draad die je zojuist hebt bewerkt.
De min van de accu moet vervolgens worden aangesloten op de tweede draad die uit de omvormer komt en die dus niet werd doorgeknipt. Hoe dat het handigst kan is even uitzoeken. Gebruik hiervoor dezelfde soort draad als die bij de plus werd gebruikt.
Plaats een zekering, met een amperage dat zeker niet hoger is dan dat wat de schakelaar kan verdragen, in de zweefzekeringhouder en eigenlijk is het karwei af.
(Veiliger is om even te kijken of er op de omvormer iets van amperage staat aangegeven, meestal iets in de trant van 12Volt=/..Amp. Naar ik vermoed zal er dan iets van 3 of 5 Amp staan. Pas bij voorkeur dan ook een zekering van 3 of 5 Amp toe. Staat het er niet op, dan zou ik beginnen met een zekering van 3 Amp. Gaat die al gauw stuk, dan 5 eventueel 7,5 Amp., maar hoger zeker niet, tenzij je er zeker van bent dat de bedrading die hogere stroom aan kan.)
WEES GEWAARSCHUWD:
Het boordnet van de caravan is beslist niet bestand tegen de stromen die een accu kan leveren in geval van kortsluiting en er is dan een ACUUT en ZEER ERNSTIG brandgevaar. Neem dit alsjeblieft zeer serieus!!!!!!!
Door de schakelaar om te zetten kan er gewisseld worden tussen omvormer of accu.
De accu is op deze manier nooit aangesloten op de omvormer en daar kunnen dus geen problemen ontstaan.
LET OP:
Er zitten een paar nadelen aan deze wijze van aansluiten. Het gaat me te ver om dat allemaal uit te gaan leggen, maar zo lang het op deze manier gebeurt kan het geen problemen opleveren.
Het 'ergste' dat er kan gebeuren is dat er, bij op de auto aangesloten caravanstekker óf bij aansluiting op de stroompaal (220V) , toch stroom uit de 'caravanaccu' wordt gebruikt omdat er vergeten is de schakelaar om te zetten naar de omvormer.
Mocht de omvormer (wat niet te verwachten is) geen 12 volt gelijkstroom leveren, maar wisselstroom dan maakt het in het geheel niet uit aan welke uitgaande draad van de omvormer de schakelaar wordt aangesloten.
Mocht je echt niet uit kunnen vinden welke draad de plus is, dan kan de pluspool willekeurig op een van de twee uitgaande draden van de omvormer worden aangesloten (uiteraard wel volgens de bovenbeschreven manier) en de min op de andere draad, ZOLANG er geen apparaat dat gevoelig is voor polariteit (bv een autoradio) op het 12V net van caravan is aangesloten. (Als dat het geval dan is ook altijd uit te vinden welke van de twee draden de plus draad is.)
Tot slot:
Als de accu tijdens het rijden in de caravan blijft staan, zorg er dan voor dat hij op een stevige manier wordt vastgezet om te voorkomen dat het een ongeleid projectiel wordt in geval van een ongeval of bij hard remmen.
Disclaimer:
Hoewel de hierboven omschreven handleiding naar beste weten is opgesteld, is toepassing ervan volledig voor eigen risico.
Ron Reijnders.(aug. ‘02)
